Historie

Terugblik op 100 jaar Harmonie Wilhelmina

Onze vereniging werd opgericht op 2 mei 1918 als fanfare. Aanleiding voor de oprichting was de wens van de toenmalige toneelclub om diens uitvoeringen muzikaal te kunnen ondersteunen. Voorheen werd daarvoor vaak een muziekgezelschap uit de omgeving uitgenodigd. Van de eerder opgeheven fanfare van de firma Van Oerle uit Boxtel werden het vaandel en een aantal instrumenten overgenomen. Volgens de overlevering werden de instrumenten met paard en wagen naar Den Dungen vervoerd. Waaraan de naam “Wilhelmina” is ontleend blijft gissen. Mogelijk is aangesloten bij de toenmalige wielerclub, die “Wilhelmina” heette. Maar het kan ook zijn dat de naam is gekozen omdat in het aangekochte vaandel al de naam “Wilhelmina” was opgenomen. Een andere mogelijkheid is nog dat de naam is gekozen als ode aan Koningin Wilhelmina.

1920 was een memorabel jaar voor onze vereniging. In dat jaar veranderde de fanfare in een harmonieorkest. Naast het koper kwamen ook de houtinstrumenten in het muziekkorps. En voor het eerst werd een instructeur aangesteld, de heer Van Driel, kapelmeester van het militair muziekkorps in ’s‑Hertogenbosch. In die tijd was de heer Marcel Hoes, directeur van de plaatselijke zuivelfabriek, directeur van de harmonie. In hetzelfde jaar verhuisde “Harmonie Wilhelmina” naar het café van Stien den Boer, de latere harmoniezaal van Boer Goossens. Nu, bijna 100 jaar later, heeft onze harmonie nog steeds het thuishonk bij Hotel Boer Goossens. Ook in 1920 bouwde de harmonie, met van een aantal Dungenaren geleend geld, een ijzeren kiosk. Deze werd later, in 1938, vervangen door een stenen exemplaar. In 1964 werd de kiosk gesloopt omdat die nog sporadisch werd gebruikt voor muziekuitvoeringen en de ruimte kennelijk beter gebruikt kon worden.

In de periode voor de oorlog werd naast de eigen muziekuitvoeringen en het opluisteren van de vele evenementen en bijzondere gelegenheden in Den Dungen, ook vaak deelgenomen aan festivals in de regio. En het 10-jarig bestaan werd op 13 mei 1928 zelfs uitbundig gevierd met een “Nationaal Festival voor harmonieën, fanfares en mannenkoren”. Het muzikale niveau steeg met grote sprongen en in 1932 promoveerde het korps naar de eerste afdeling en enkele jaren later zelfs naar de ereafdeling. In de Tweede Wereldoorlog stond het muzikale gebeuren bij de harmonie op een laag pitje. De vereniging werd zelfs vrijwillig ontbonden, om te ontkomen aan de verplichting om aan te sluiten bij de door de bezetter ingestelde Cultuurkamer. Direct na de bevrijding werd de muzikale draad snel weer opgepakt. Zowel instrumentarium als muzikale kwaliteit hadden echter danig geleden onder de noodgedwongen onderbreking. Alle zeilen moesten dus worden bijgezet om muzikaal weer goed voor de dag te kunnen komen. In de jaren die volgden werd het muzikale niveau weer opgevijzeld. Bij deelname aan festivals en concoursen werden vaak geweldige resultaten bereikt. Ook namen verschillende van onze leden destijds met veel succes deel aan solistenconcoursen. Met name dirigent Nico van den Akker heeft destijds veel betekend voor het muzikale niveau van de harmonie.

Tamboerkorps

In 1952 werd de vereniging uitgebreid met een tamboerkorps. Een aantal dorpsgenoten ging zich bekwamen in het trommelen. In 1954 was men zover dat een zestal tamboers samen met de harmonie kon deelnemen aan optredens. In 1959 werd de eerste tambourmâitre aangesteld in de persoon van Jan Cooijmans. Door de jaren heen is de slagwerkmuziek steeds veelzijdiger geworden. De drumband transformeerde zich zo van het groepje trommelaars tot een volwaardige percussiegroep. Waar voorheen het repertoire alleen bestond uit marsen, wordt nu een volledig slagwerkconcert verzorgd, waarbij tientallen verschillende instrumenten worden bespeeld. De “eentonige” trommel werd aangevuld met vele percussie-instrumenten, maar ook met diverse melodische instrumenten, als pauken, vibrafoon, xylofoon, marimba’s, klokkenspel en dergelijke. De huidige slagwerkgroep maakt furore met concerten van hoog niveau en weet zijn publiek in hoge mate te boeien. De slagwerkgroep is daarmee een meer dan volwaardig onderdeel van onze vereniging.

Dames in de harmonie

Sinds de jaren 60 gingen ook dames deel uitmaken van de harmonie. Dat had best nog wat voeten in de aarde. Niet iedereen vond zomaar dat dames pasten in onze harmonie. Er was de nodige discussie over het al of niet toelaten van dames als lid van de harmonie en het tamboerkorps. Maar uiteindelijk maakten begin jaren zestig de eerste dames deel uit van de harmonie. En een paar jaar later ook van de drumband. Tegenwoordig zijn, vooral in het harmonieorkest, de dames de bovenliggende partij.

Majoretten

Op initiatief van toenmalige instructeur van de drumband werd in 1971 een majorettenkorps opgericht. Moeders van de majoretten maakten de eerste blauw met witte majorettenpakjes. Met wit bont beklede verfemmers fungeerden als kolbakken. De majorettengroep trad in het begin alleen op tijdens serenades en muzikale wandelingen. Later gingen de majoretten ook heel succesvol deelnemen aan wedstrijden, zowel als groep als met solo-optredens. Dat resulteerde in een Brabants Kampioenschap, een tweede en een vierde plaats bij Nederlandse Kampioenschappen en vele eerste prijzen bij diverse wedstrijden. Deelname aan wedstrijden vergde vaak ook een ander showtenue. Zelfwerkzaamheid bleef daarbij heel belangrijk. Het korps mocht zich gelukkig een hele tijd verheugen met een onmisbare “majorettenmoeder”, die vele pakjes voor de club heeft gemaakt. En voor het opnaaien van pailletjes en dergelijke werden de meiden natuurlijk zelf ingeschakeld. Op het hoogtepunt bestond de groep, het visitekaartje van onze vereniging, uit ongeveer 35 majoretten en miniretten. Helaas heeft de majorettengroep zich in 2011 opgeheven wegens gebrek aan aanwas van nieuwe leden, mede door concurrentie van moderne dansgroepen.

Drie Donken Blaaskapel

Binnen de harmonie ontstond in de jaren 60 van vorige eeuw ook een boerenkapel, de latere Drie Donken Blaaskapel. Deze club, bestaande uit louter harmonieleden groeide uit tot een gerenommeerd muziekgezelschap, dat wijd en zijd optredens verzorgde. Met de organisatie van de Nederlandse Kampioenschappen voor blaaskapellen werd danig aan de weg getimmerd. Helaas kwam door onenigheid binnen de gelederen een einde aan de samenwerking binnen de harmonie en ging de Drie Donken Blaaskapel vanaf 1971 verder als zelfstandige muziekgroep. Tot medio 2018 jaar heeft de “Drie Donken” furore gemaakt met muziek van zeer hoog niveau.

Hofkapel

Uit de harmonie ontstond destijds ook de hofkapel van Krabberdonk, die de Prins en zijn gevolg muzikaal begeleidde bij de carnavalsfeesten. Deze club heeft zich enkele jaren geleden omgeturnd als zelfstandige carnavalsclub onder de naam “Op ons Eige”. Van deze club maken nog steeds veel harmonieleden deel uit.

Uniformering

Vanaf de oprichting tot in de jaren vijftig beschikten de harmonieleden nog niet over een uniform. In 1955 werd het eerste uniform aangeschaft, mede gefinancierd door toen al oud ijzer-, lompen- en papieractie. Het was een prachtig en degelijk zwart uniform met gouden tressen en strepen. In 1969, rond het 50 jarig bestaan werd een nieuw uniform aangeschaft, een model in blauw-zwart en geel, in heel moderne Franse snit. In 2008 werd door de Stichting Vrienden van Harmonie Wilhelmina een nieuw uniform geschonken. Het thema van het kerstconcert in de kerk dat jaar stond helemaal in het teken van de overdracht van deze gift. De drumband, later slagwerkgroep, had steeds hetzelfde uniform als de rest van de harmonie, waarbij vroeger door aparte schouderstukken of biezen werd aangegeven dat er sprake was van een drumbandlid. Bij concerten kiest het harmonie-orkest tegenwoordig veelal kleding die past bij het thema van het concert. Ook de slagwerkgroep heeft voor zijn concerten vaak een aangepast tenue.

Dorpsactiviteiten

Voor opluistering van dorpsactiviteiten is onze harmonie jaar in jaar uit steeds present. Wilhelmina is er trots op tóch altijd een “dorpsharmonie” te zijn gebleven. Denkend aan de Kerst- en nieuwjaarsconcerten, Sinterklaas inhalen, Dodenherdenking, serenades bij jubilea en dergelijke komen de nodige mooie herinneringen op. De Sinterklaasintocht in 2008 zal niet snel vergeten worden. We werden door de weergoden getrakteerd op een enorme sneeuwbui waardoor onze muzikanten, inclusief tambour-maitre Jos, veranderden in heuse sneeuwpoppen.

Carnavalsconcerten

De carnavalsconcerten die we vanaf 1985 jaarlijks organiseren zijn vermaard. Veel muziek en de nodige humor zorgen elk jaar weer voor een uitverkochte zaal. Van één concertavond groeide dit uit tot een tweedaags evenement. Op vrijdag was er het theaterconcert en de laatste jaren was “Herremie Party House” voor menig Krabberdonker een spetterend begin van carnaval in Krabberdonk.

Buitenlandreizen

In de jaren 90 hebben we enkele zeer geslaagde reizen naar het buitenland gemaakt. Denk aan de reis naar Lincoln, Engeland in 1994, nadat de brassband uit Lincoln bij ons 75-jarig jubileum in 1993 in Den Dungen te gast was. Heel veel indruk maakten de openluchtconcerten in een geweldige entourage van de historische stad Lincoln. En ons optreden bij een grote herdenking van de Tweede Wereldoorlog op Caythorpe Castle. Maar vooral ook de bijzondere kerkdienst en de daaraan volgende barbecue, waar we in een stralende zon enorm genoten van verschillende optredens van de verschillende onderdelen van onze harmonie. En niet te vergeten de reis op de boot, zowel heen als terug een belevenis. Ook de reizen naar Lille in Frankrijk in 1997 en naar Heimbach in Duitsland in 1999 waren geweldige evenementen, die veel bijdroegen aan de saamhorigheid binnen onze club. Onze zeer geslaagde muzikale reis naar Praag in september 2018 in het kader van het 100-jarig bestaan met twee indrukwekkende concerten ligt nog vers in het geheugen.

Jeugdkampen

Met heel veel enthousiasme werd gedurende een aantal jaren het jeugdkamp georganiseerd. Met onze jeugdleden een lang weekend naar Tilburg, met veel repeteren, veel spelletjes, super playbackshows en weinig slaap maar vooral ook heel veel plezier voor iedereen. Nachtspeurtochten, Levend Stratego, Zeskamp, Kampvuur met een spannend verhaal van een bevlogen verteller waren belevenissen, voor onze jeugdleden, maar zeker ook voor de begeleiding. Vanaf 2019 zal het jeugdkamp weer terugkeren als activiteit voor onze muzikale jeugd.

Financiële acties

Zowel vroeger als in de tegenwoordige tijd was en is de harmonie voor de financiën voor een groot deel afhankelijk van subsidies en donateurs. Ook een aantal trouwe sponsors maken onze activiteiten mede mogelijk. En niet te vergeten Stichting Vrienden van Harmonie Wilhelmina. We zijn natuurlijk heel dankbaar voor deze steun. Maar daarnaast wordt op verschillende manieren getracht de harmoniekas te spekken. In het verleden werd veel geld bij elkaar vergaard met het organiseren van kaart- en kienavonden. En ook de jaarlijkse Dungense Wielerronde werd deels ten bate van de harmonie georganiseerd. Een aantal jaren werden met veel succes hometrainwedstrijden gehouden. Ook loterijen hebben vaak geld in het laatje gebracht. En natuurlijk de sponsorwandeltochten die in de jaren 90 werden gehouden. Vermaard is Piet Goossens, die bij een van de tochten in zijn eentje voor meer dan 1500 gulden aan sponsorgeld vergaarde. Om de Dungense gemeenschap bij het 75-jarig bestaan een knalfeest aan te kunnen bieden werd in de aanloop daarheen een grote jaarloterij georganiseerd. Zoals hiervoor al genoemd werden voor financiering van het eerste uniform al oud-ijzer-, lompen- en oud-papieracties georganiseerd. Ook voor financiering van het 100-jarig bestaan werd met succes een oud-ijzer-actie opgezet. Deze actie wordt overigens voortgezet voor het financieren van nieuwe activiteiten van onze harmonie.

Opleiding

Terugkijkend op 100 jaar harmonie Wilhelmina valt ook op hoe de opleiding van de muzikanten door de tijd heen veranderde. In de beginjaren werd aan nieuwe leden een instrument uitgereikt en moest men zich, met hulp van collegamuzikanten, het muziek maken eigen zien te maken. Later werd de opleiding van de aspirantleden beter georganiseerd. Maar nog steeds werd aan leerlingen les gegeven door ervaren leden. Ook werden na verloop van tijd wel professionele docenten aangetrokken. De muziekopleiding ging toen nog volledig op kosten van de harmonie. Er werd een jeugdharmonie (later leerlingenorkest) opgericht, waar de leerlingen leerden samenspelen. Weer later werd, mede op aandrang van de gemeente, die de muziekschool subsidieerde, de opleiding van leerlingen grotendeels verschoven naar de regionale muziekschool. Nadat in 2015 de muziekschool M.I.K. failliet ging, hebben de vier harmonieën binnen de gemeente Sint-Michielsgestel de koppen bij elkaar gestoken en hebben, met hulp en subsidie van de Gemeente, een eigen muziekopleiding opgericht in de vorm van een stichting, genaamd Médèz. In Médèz worden momenteel met veel succes muzieklessen, dans- en zelfs musicalopleidingen gegeven. Tegenwoordig begint het samen musiceren al in de blazersklas en de slagwerkklas. Via opstaporkest en leerlingenorkest kom je uiteindelijk in het grote harmonieorkest. Beat it Muziekeducatie verzorgt tegenwoordig de opleiding van onze slagwerkleerlingen en de instructie van onze slagwerkgroepen. Voor het werven van nieuwe jeugdleden werden in het verleden vaak majorettenworkshops, slagwerkclinics en blazersworkshops gegeven. Tegenwoordig worden in het project Windkracht 6 in samenwerking met Médèz op de basisscholen de leerlingen warm gemaakt voor onze harmonie en slagwerkgroep.

100 jaar Harmonie Wilhelmina

De viering van ons 100-jarig bestaan ligt nog vers in ons geheugen. In aanloop naar het jubileumjaar hadden we in mei 2017 al de zeer geslaagde Taptoe op het sportpark van Sportclub Den Dungen in 2017, waar een aantal gerenommeerde showkorpsen furore maakten. Naast diverse andere jubileumactiviteiten werd het laatste weekend van april 2018 gebombardeerd tot feestweekend met festiviteiten voor iedereen op het sportpark en in de Jacobahal. Klap op de vuurpijl was het schitterende promconcert “Vrienden van Wilhelmina Live”. In een sfeervol tot muziekhal omgetoverde manege met gigantisch podium genoten meer dan 1100 aanwezigen van de optredens van harmonie, slagwerkgroep, koor Crescendo en diverse zangers en zangeressen. Beslist een hoogtepunt in het 100-jarig bestaan van onze harmonie.

De vliegreis naar Praag in september 2018 heeft op onze muzikanten grote indruk gemaakt. In een tweetal geweldige concerten, waarvan een in een van de mooiste kerken van Praag, zette harmonie Wilhelmina zijn beste beentje voor. Maar in het lange weekend was ook ruimschoots gelegenheid om het mooie Praag te bezichtigen én voor ontspanning met een hapje en een (of meer) drankje.

Uit bovenstaande blijkt wel dat Harmonie Wilhelmina ook na 100 jaar nog springlevend is. Onze harmonie kan nog in lengte van jaren zorgen voor volop muzikaliteit en gezelligheid in ons dorp.

Wilhelmina na 2018

Tijdens de corona-periode, vanaf 2020, zijn er minder fysieke evenementen geweest. Desondanks was de harmonie niet minder (muzikaal) actief. Zo werden er online lessen gegeven en gerepeteerd. Op Koningsdag werd het volkslied solo, vanuit huis gespeeld en op 4 mei was de last post niet alleen op trompet te horen. Ook werd er, zodra de regels het weer toelieten, weer gestart met repeteren. Detail: het waren groepsrepetities. Het harmonieorkest had repetities voor de koper- en houtblazers, die op afstand van elkaar speelden. Toch werd het erg gewaardeerd dat de repetities weer door konden gaan, want muziek maak je immers samen.